Bebeğim Ne Zaman Emekleyecek ve Yürüyecek?

Dünya Sağlık Örgütü WHO’nun 2006 yılında yaptığı bilimsel bir çalışmada bebeklerde gözlenen 6 büyük motor gelişim alanı araştırılmış ve çıkan sonuçlar Acta Paediatrica Supplement dergisinde yayınlanmıştır: http://www.who.int/childgrowth/standards/Windows.pdf.

Bu sonuçlara dayanarak hazırladığım aşağıdaki tabloda Desteksiz Oturma, Destekle Ayaklarının Üstüne Basma, Emekleme, Destekle Yürüme, Tek Başına Ayakta Durma ve Tek Başına Yürüme gibi motor becerilerin bebeklerde ortalam kaçıncı ayda kendini gösterdiğini ve her bir becerinin en erken ve en geç hangi aylarda (range) gözlemlendiğini öğrenebilirsiniz.

Motor Beceriler	Ortalama (M=)	Referans Aralığı (Range)
Desteksiz Oturma	6 Ay	3.7 – 9.4 Ay
Destekle Ayaklarının Üstüne Basma	7.6 Ay	4.7 – 11.7 Ay
Emekleme	8.5 Ay	5.0 – 13.9 Ay
Destekle Yürüme	9.2 Ay	5.8 – 14.1 Ay
Tek Başına Ayakta Durma	11 Ay	6.7 – 17.4 Ay
Tek Başına Yürüme	12.1 Ay	8.0 – 18.0 Ay

Bu tablodan da anlaşıldığı gibi ortalama olarak bir bebek 8.5 aylıkken emeklemeye başlasa da bazı bebekler motor gelişim alanındaki bu beceriyi 5 aylıkken; bazıları ise 14 aylıkken gösterebilir. Emekleme becerisi, bu alt ve üst sınırlar içinde (5.0 – 13.9 Ay) kendini gösterdiği sürece her şey normal demektir.

Her bebek kendi içinde benzersizdir ve gelişim temposunu kendi belirler. Bu yüzden bir bebeği onunla aynı aydaki diğer bebeklerle kıyaslamak hatalı bir yaklaşımdır. Hatta bu tür kıyaslamalar bir süre sonra aileler üzerinde baskı ve stres yaratabilir.  

Yine aynı bakış açısıyla her çocuk yaşını doldurdu diye yürümesi gerekmez! Ne de olsa 18 aya kadar vakti var (Tek Başına Yürüme, Range: 8.0 – 18.0 Ay). Bir çocuğun ilk adımını atabilmesi için sadece fiziksel olarak büyümesi yeterli değildir; çünkü bir çocuğun aynı zamanda kendini psikolojik olarak da hazır hissetmesi gerekir, kendinde o cesareti bulup ilk adımını atabilmesi için.

Aileler çevreden gelen “Aa, yürümedi mi hala senin ki? Yaa, demek 13 aylık ve hala yürümedi, geç kalmış ama yazık” gibi yorumlar karşısında kendilerini üzmek yerine WHO’nun bu bilimsel çalışmalarına dayanarak “Aa, senin yoksa WHO’nun yaptığı son çalışmadan haberin yok mu?” gibi bir cevap vermeyi tercih edebilirler.

Daha yaşına yeni girmiş küçük bir çocuk için o ilk adımları atarken sağlaması gereken denge, göz-kol-ayak koordinasyonu ve bütün bunlar olurken ki baş etmesi gereken heyecan seviyesini düşünürsek onun için ne kadar büyük bir şeyi başarmak üzere olduğunu anlayabiliriz belki. Bu yüzden anne-baba olarak hem kendinize hem de çocuğunuza “hadi ama artık yürüyüsün” beklentisiyle stres yapmaktan kaçınmalısınız. 

İlk defa bisiklete binerken yaşadıklarınızı hatırlamaya çalışın. Fiziksel olarak buna kesinlikle hazırdınız ama bisikletin üstüne çıkar çıkarmaz bir anda pedalları çevirip gidemediniz öyle di mi? Merak etmeyin, bu konuda yalnız değilsiniz. Çocuklar içinde her yeni beceri bir güven meselesi aslında.

Unutmayın, bir çocuk her yeni hareketinde önce anne ve babasının gözlerinin içine bakar ve orada görür yaptığı ya da yapamadığı bir şeyin nasıl karşılık bulduğunu. Bazı çocuklar daha şanslıdır; çünkü onlar bu gözlere bakınca ne kadar harika bir varlık olduklarını anlarlar ve yeniden denemek için cesaret bulurlar kendilerinde…

Uzm. Psikolog Dr. & Sistemik Birey, Çift ve Aile Terapisti
Ayşe Bombacı